Tuần 6 – Nhà toán học Pythagoras (570-495 trước Công nguyên)

Pythagoras, nhà toán học, triết học, khoa học người Hy Lạp vĩ đại trong thời cổ đại.

Pythagoras sinh tại đảo Samos (Bờ biển phía tây Hy Lạp), ngoài khơi Tiểu Á. Ông là con của Mnesarchus và Pythais. Khi đang tuổi thanh niên, ông rời thành phố quê hương tới Crotone phía nam Ý, để trốn tránh chính phủ chuyên chế Polycrates. Theo Iamblichus, Thales, rất ấn tượng trước khả năng của ông, đã khuyên Pythagoras tới Memphis ở Ai Cập học tập với các người tế lễ nổi tiếng tài giỏi tại đó. Có lẽ ông đã học một số nguyên lý hình học, sau này là cảm hứng để ông phát minh ra định lý sau này mang tên ông tại đó.

Mới 16 tuổi, cậu bé Pythagoras đã nổi tiếng về trí thông minh khác thường. Cậu bé theo học nhà toán học nổi tiếng Thales, và chính Thales cũng phải kinh ngạc về tài năng của cậu. Để tìm hiểu nền khoa học của các dân tộc, Pythagoras đã dành nhiều năm đến ấn Độ, Babilon, Ai Cập và đã trở nên uyên bác trong hầu hết các lĩnh vực quan trọng: số học, hình học, thiên văn, địa lý, y học, triết học.

Trong tiếng Việt, tên của ông thường được phiên âm từ tiếng Pháp (Pythagore) thành Pi-ta-go. Tên ông và những định lý toán học cơ bản luôn có trong sách giáo khoa. Với Định lý Pi-ta-go nổi tiếng mang tên ông: “Trong tam giác vuông, bình phương cạnh huyền bao giờ cũng bằng tổng bình phương hai cạnh còn lại” được coi là tiền đề cơ bản trong hình học và giúp ông nổi danh khắp thế giới. Ông cũng được biết đến là “cha đẻ của số học”. 

Ngoài ra, Pythagoras còn là một nhà triết học và là người sáng lập ra phong trào tín ngưỡng có tên học thuyết Pythagoras. Một đặc trưng trong “lối sống của Pythagoras” này là việc nhấn mạnh vào một chế độ ăn uống kiêng khem. Chế độ ăn uống kiêng khem nổi tiếng nhất của Pythagoras có lẽ là việc cấm ăn các loại đậu. Ông bị coi là lập dị khi đưa ra những lý do cho việc kiêng ăn đậu bao gồm: đậu ảnh hưởng đến giấc ngủ và sự thanh thản trong tâm trí; hình dáng của đậu giống với tinh hoàn, và nếu hạt đậu bị vùi lấp trong phân, chúng sẽ biến thành hình người.